کابل نسوز چیست و چرا نجات دهنده سیستم اعلام حریق است؟

سیستم‌های اعلام حریق از انواع خاصی از کابل‌های مقاوم در برابر آتش‌سوزی استفاده می‌کنند که برای جلوگیری از گسترش آتش سوزی یا حفظ یکپارچگی مدار در طول آتش‌سوزی طراحی شده‌اند و عملکرد سیستم را به اندازه کافی طولانی می‌کنند تا هشدارها را ارائه دهند و امکان تخلیه را فراهم کنند. به ادامه به طور کامل به بررسی کابل نسوز و هر آنچه در این باره لازم است بدانید، خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.

کابل نسوز یا کابل مقاوم در برابر حریق

کابل نسوز یا ضد حریق که به عنوان کابل مقاوم در برابر حریق نیز شناخته می‌شود، نوعی کابل الکتریکی است که برای حفظ یکپارچگی مدار در هنگام آتش‌سوزی طراحی شده است و تضمین می‌کند که سیستم‌های حیاتی مانند آلارم‌های آتش و روشنایی اضطراری همچنان به کار خود ادامه می دهند. مقاومت در برابر دمای بالا و جلوگیری از گسترش آتش، از توانایی این کابل ها در برابر آتش است که آن ها را برای ایمنی در ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها بسیار مهم می‌کند و با فراهم کردن امکان تخلیه و تلاش‌های آتش‌نشانی به طور مؤثر، به عنوان یک "ناجی" عمل می‌کنند. کابل‌های مقاوم در برابر آتش به دو نوع A و B تقسیم می‌شوند. مقاومت کابل‌های مقاوم در برابر آتش نوع A بهتر از نوع B است. کابل‌های کلاس B می‌توانند حداقل 90 دقیقه در شعله‌ای با دمای 750 تا 800 درجه سانتیگراد و در ولتاژ نامی بدون اینکه خراب شوند، در برابر احتراق مقاومت کنند. بر اساس اضافه کردن لایه نسوز و بهبود فرآیند تولید آن، کابل نسوز کلاس A توسعه داده شده است. این کابل می‌تواند حداقل 90 دقیقه در شعله‌ای با دمای 950 تا 1000 درجه سانتیگراد و در ولتاژ نامی بدون اینکه خراب شود، در برابر احتراق مقاومت کند. در شرایطی که حفظ برق سیستم‌های حیاتی، به ویژه سیستم‌های مرتبط با ایمنی در برابر آتش، در طول آتش‌سوزی برای اهداف ایمنی و تخلیه ضروری است، می توان به کاربرد این کابل ها در ایمنی حریق بیمارستان‌، فرودگاه‌، تونل‌ و متروها اشاره کرد.

تفاوت های کلیدی

همانطور که گفته شد کابل‌های مقاوم در برابر آتش و ضد حریق هر دو برای حفظ یکپارچگی مدار در هنگام آتش‌سوزی طراحی شده‌اند، اما در هدف و عملکرد خاص خود متفاوت هستند.

• کابل‌های مقاوم در برابر حریق: برای حفظ یکپارچگی مدار و ادامه کار برای مدت زمان مشخصی در شرایط آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. آن‌ها برای پشتیبانی از سیستم‌های ایمنی جانی مانند آلارم‌های آتش‌سوزی، روشنایی اضطراری و سیستم‌های هشدار صوتی، هنگام تخلیه بسیار مهم هستند.
• کابل‌های ضد حریق:کابل های ضد حریق گاهی اوقات به عنوان کابل‌های مقاوم در برابر آتش شناخته شده و اغلب به جای آن ها استفاده می شوند. برای حفظ عملکرد الکتریکی حتی در گرمای شدید تأکید دارند و تضمین می‌کنند که سیستم‌های حیاتی مانند روشنایی اضطراری، آلارم‌های آتش‌سوزی، دتکتورهای دود و پمپ‌های آب در طول آتش‌سوزی همچنان فعال می مانند.

کابل مقاوم در برابر شعله

کابل‌های مقاوم در برابر شعله به کابل‌هایی اطلاق می‌شود که نمونه آن ها تحت شرایط آزمایش مشخص شده، سوزانده می‌شود و پس از حذف منبع آتش آزمایشی، شعله فقط در قسمت محدودی پخش می‌شود و شعله باقیمانده به خودی خود در مدت زمان محدودی خاموش خواهد شد. ویژگی اساسی کابل مقاوم در برابر شعله این است که ممکن است در آتش بسوزد و نتواند کار کند، اما می‌تواند از گسترش آتش جلوگیری کند. به عبارت ساده، اگر سیمی آتش بگیرد، می‌تواند احتراق را به یک منطقه محلی محدود، از گسترش آن جلوگیری و از سایر تجهیزات محافظت کند.

تفاوت کلیدی با کابل مقاوم در برابر حریق

در حقیقت، با این که هر دو نوع کابل در ایمنی در برابر آتش‌سوزی نقش دارند، کابل‌های مقاوم در برابر شعله برای جلوگیری از گسترش آتش طراحی شده‌اند، به گونه ای که پس از حذف منبع آتش، خود به خود خاموش می شوند. نه لزوماً برای حفظ یکپارچگی مدار در طول آتش‌سوزی مانند کابل های مقاوم در برابر آتش.

اهمیت استفاده از کابل نسوز

در ادامه دلایل اهمیت کابل نسوز برای سیستم‌های اعلام حریق آورده شده است:

1. حفظ یکپارچگی مدار: کابل‌های نسوز برای ادامه کار در مدت زمان مشخصی از آتش‌سوزی طراحی شده‌اند، برخلاف کابل‌های استاندارد که به سرعت از کار می‌افتند. این امر تضمین می‌کند که سیستم اعلام حریق، شامل دتکتورهای دود، آژیرها و سیستم‌های ارتباطی، عملیاتی باقی می‌مانند، هشدارهای حیاتی را ارائه می‌دهند و امکان تخلیه ایمن را فراهم می‌کنند.
2. جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی: این کابل‌ها با مواد غیر قابل اشتعال طراحی شده‌اند که انتشار دود و گازهای سمی را به حداقل می‌رسانند و از گسترش آتش در شبکه کابل جلوگیری می‌کنند. این امر به ویژه در ساختمان‌هایی با سیستم‌های الکتریکی پیچیده، که در آن‌ها آتش می‌تواند به راحتی از طریق کابل‌های استاندارد عبور کرده و کل سازه را به خطر بیندازد، اهمیت دارد.

۳. تسهیل تخلیه و نجات: با اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق، کابل‌ نسوز یا ضد حریق امکان هشدار و ارتباط به موقع را فراهم می‌کنند و به ساکنان زمان گرانبهایی برای تخلیه می‌دهند و به آتش‌نشانان اجازه می‌دهند آتش را به طور موثر پیدا کرده و خاموش کنند. این امر در جلوگیری از تلفات و به حداقل رساندن خسارت مالی بسیار مهم است. ۴. رعایت مقررات: مقررات ایمنی در برابر آتش اغلب استفاده از کابل‌های ضد حریق را برای مدارهای حیاتی در ساختمان‌های عمومی، بیمارستان‌ها و سایر محیط‌های پرخطر الزامی می‌کند. این مقررات تضمین می‌کند که ساختمان‌ها به اقدامات ایمنی لازم برای محافظت از ساکنان و امدادگران مجهز هستند.

تجهیزات ایمنی الکتریکی

تجهیزات ایمنی الکتریکی شامل طیف وسیعی از تجهیزات و وسایل طراحی شده برای محافظت از افراد در برابر خطرات الکتریکی است. آن ها نقش مهمی در پیشگیری و کاهش آتش‌سوزی‌های ناشی از برق دارند. در ادامه به انواع خاص تجهیزات ایمنی الکتریکی و نقش آن ها در پیشگیری از آتش‌سوزی اشاره شده است.

۱. قطع‌کننده‌های مدار و فیوزها

قطع‌کننده‌های مدار و فیوزها، برای قطع جریان برق در یک مدار هنگام وقوع اضافه بار یا اتصال کوتاه طراحی شده‌اند. با متوقف کردن جریان، از گرمای بیش از حد و احتراق احتمالی مواد قابل اشتعال مجاور جلوگیری می‌کنند.

۲. قطع‌کننده‌های مدار خطای زمین (GFCI)

این قطع‌کننده‌ ها، نشت جریان را تشخیص می‌دهند و از شوک و آتش‌سوزی، جلوگیری می‌کنند. GFCIها به ویژه در مناطقی که برق و آب وجود دارد، مانند آشپزخانه‌ و حمام‌، اهمیت دارند. آن‌ها عدم تعادل در جریان الکتریکی را تشخیص می‌دهند و به سرعت، برق را قطع می‌کنند تا از شوک و آتش‌سوزی جلوگیری شود.

۳. محافظ‌های ولتاژ

محافظ‌های ولتاژ، دستگاه‌ها و لوازم الکترونیکی را از آسیب ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ محافظت می‌کنند. آن‌ها با منحرف کردن ولتاژ اضافی از تجهیزات متصل، به جلوگیری از آتش‌سوزی‌های الکتریکی که می‌توانند توسط دستگاه‌های آسیب‌دیده یا خراب ایجاد شوند، کمک می‌کنند.

۴. تجهیزات حفاظت فردی الکتریکی (PPE)

تجهیزات حفاظت فردی الکتریکی، مانند دستکش‌های عایق، کفش های مخصوص و محافظ‌های صورت، افرادی را که روی تجهیزات الکتریکی یا نزدیک آن‌ها کار می‌کنند، از خطرات الکتریکی مانند شوک، سوختگی و جرقه‌های قوس محافظت می‌کند.

۵. بازرسی‌ها و نگهداری منظم

بازرسی‌های منظم سیستم‌های الکتریکی، از جمله سیم‌کشی، پریزها و لوازم خانگی، می‌تواند خطرات بالقوه را قبل از ایجاد آتش‌سوزی شناسایی کند. نگهداری مناسب، از جمله تعویض سیم‌های فرسوده یا آسیب‌دیده و اطمینان از اتصال زمین مناسب، نیز بسیار مهم است.

۶. آگاهی از خطرات

درک خطرات احتمالی آتش‌سوزی مانند مدارهای دارای اضافه بار، سیم‌کشی معیوب و استفاده نادرست از سیم‌های رابط برای جلوگیری از آتش‌سوزی‌های الکتریکی ضروری است.

جمع بندی مطالب کابل نسوز

هر زمان که برای فضای عمومی برنامه‌ریزی می‌شود، «برنامه‌ریزی برای بدترین حالت» در اولویت قرار دارد. برنامه‌ریزی برای آتش‌سوزی و بلایای طبیعی کاری پر زحمت است، بنابراین بسیار مهم است که طراحان و پیمانکاران بدانند چه زمانی از کابل مقاوم در برابر شعله و چه زمانی از کابل نسوز یا مقاوم در برابر آتش استفاده کنند، تفاوت‌های آن ها چیست و چگونه باید به انتخاب‌های صحیح دست یافت. بنابراین هر دو نوع کابل، نقش مهمی در حفظ یکپارچگی محیط در هنگام حادثه آتش‌سوزی و افزایش شانس فرار و زنده ماندن دارند. همچنین افراد می توانند با رعایت نکات ایمنی، استفاده از تجهیزات ایمنی الکتریکی مناسب و توجه به برند تجهیزات ایمنی، خطر آتش‌سوزی‌های الکتریکی را به میزان قابل توجهی کاهش داده و از خود، اموال و محیط کار محافظت کنند.