برخی از آتش‌سوزی‌ها می‌توانند در عرض چند دقیقه همه چیز را نابود کنند، اموال را از بین ببرند و جان انسان‌ها را به خطر بیندازند. تشخیص زودهنگام خطر، با نصب یک سیستم اعلام حریق امکان پذیر است. هزینه نصب سیستم اعلام حریق به عوامل مختلفی وابسته است. در این مقاله تحلیلی جامع از هزینه نصب اعلام حریق در ایران و عوامل مؤثر بر آن ارائه شده است، با ما همراه باشید.
عوامل مؤثر بر هزینه نصب اعلام حریق
هزینه نصب سیستم اعلام حریق متغیر و به موارد بسیاری وابسته است. در اینجا اصلی ترین نکات ضروری نصب اعلام حریق که تعیین کننده هستند آورده شده است:
- تعداد و نوع تجهیزات اعلام حریق (دتکتور و ...)
- نوع پنل مرکزی (متعارف یا آدرس‌پذیر)
- وسعت و کاربری ساختمان (مسکونی، تجاری، صنعتی و ...)
- سیم‌کشی، نصب، ارتفاع و پیچیدگی کار
- برند تجهیزات (ایرانی یا خارجی)، استانداردها و تأییدیه آتش‌نشانی
در ادامه بودجه بندی پروژه اعلام حریق با نگاه دقیق تری ارائه شده است.
راهنمای بودجه‌بندی در پروژه های مختلف
برای بودجه‌بندی پروژه اعلام و
ایمنی حریق در ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی، بیمارستانی یا ...) بهتراست به چند گام اصلی توجه شود. به این ترتیب از همان ابتدا، برآورد هزینه واقع بینانه تر خواهد بود.
۱. تعیین کاربری و الزامات قانونی
یکی از اولین و مهمترین مراحل طراحی و اجرای سیستم اعلام حریق در هر پروژه، تعیین
کاربری ساختمان و
الزامات قانونی است. زیرا نوع کاربری تعیین کننده نوع سیستم و سطح حفاظتی مورد نیاز است و اینکه چه استانداردهایی باید رعایت شوند.
- آیا پروژه مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی یا دیتاسنتر است؟
- بررسی ضوابط آتش‌نشانی شهر مربوطه (تعداد زون، نوع سیستم، تاییدیه برند).
بودجه: بدون در نظر گرفتن هزینه طراحی و اخذ تاییدیه‌ها (معمولاً 2–3٪ کل پروژه).
۲. انتخاب نوع سیستم
سیستم‌های اعلام حریق به دو دسته آدرس‌پذیر و متعارف طبقه‌بندی می‌شوند. اگرچه هر دو هدف یکسان تشخیص آتش‌سوزی و هشدار به ساکنین را دنبال می‌کنند، اما در نحوه عملکرد، نصب و ارسال اطلاعات در مواقع اضطراری تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
- سیستم متعارف (Conventional): برای پروژه‌های کوچک‌تر، ارزان‌تر.
- سیستم آدرس‌پذیر (Addressable): برای پروژه‌های بزرگ و حساس، گران‌تر ولی دقیق‌تر.
بودجه: سیستم آدرس‌پذیر گاهی 3 تا 5 برابر سیستم متعارف هزینه دارد.
۳. برآورد تجهیزات اصلی
عامل مهم دیگر در بودجه بندی پروژه اعلام حریق، تعیین تعداد و نوع تجهیزات بر اساس نوع کاربری، مساحت و الزامات ایمنی ساختمان برای طراحی، نصب و تأییدیه آتش‌نشانی است.
- پنل مرکزی (متعارف یا آدرس پذیر)
- انواع دتکتور (دود، حرارت، ترکیبی، گازی)
- شستی‌ها (Manual Call Points)
- آژیر و فلاشرها
- منبع تغذیه و باتری پشتیبان
بودجه: معمولاً ۴۰–۵۰٪ کل هزینه مربوط به تجهیزات است.
۴. هزینه نصب و اجرای اعلام حریق
هزینه نصب و اجرای اعلام حریق هم باید در بودجه بندی پروژه لحاظ گردد که شامل موارد زیر می باشد:
- سیم‌کشی و کابل ضد حریق
- نصب تجهیزات روی دیوار و سقف
- تنظیم و تست سیستم
بودجه: 2۰–3۰٪ کل هزینه به اجرا اختصاص می یابد.
۵. هزینه‌های جانبی
هزینه‌های جانبی پروژه اعلام حریق معمولاً بخش قابل توجهی از کل هزینه اجرا را تشکیل می‌دهند و شامل موارد زیر هستند:
- طراحی، نقشه‌کشی و مشاوره فنی (۵–۱۰٪)
- تست، راه‌اندازی و تاییدیه آتش‌نشانی (۵–۱۰٪)
- آموزش پرسنل (۱–۳٪)
- نگهداری سالانه (حدود ۵٪ هزینه اولیه هر سال)
بهتر است
۱۰–۱۵٪ بودجه برای هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده در نظر گرفته شود.
مراحل مختلف اجرای اعلام حریق و هزینه آن
وقتی صحبت از
هزینه اجرای سیستم اعلام حریق می شود، منظور، هزینه بخش عملیاتی پروژه بدون در نظر گرفتن هزینه تجهیزات است؛ یعنی طراحی، سیم‌کشی، نصب، راه‌اندازی و تحویل سیستم. در این مقاله، هزینه های معمول یک پروژه اعلام حریق در قالب یک جدول ارائه شده است.
۱. طراحی و نقشه‌کشی
اولین مرحله از اجرا، طراحی و نقشه کشی سیستم اعلام حریق بر اساس نیازهای متنوع و خاص مشتریان است. طراح، نقشه مسیر کابل‌کشی، جانمایی دتکتور، شستی و آژیرها را ترسیم می کند و هماهنگی های لازم برای تأییدیه آتش‌نشانی انجام می شود.
۲. سیم‌کشی و کابل‌گذاری
سیم‌کشی و کابل‌کشی در پروژه‌های اعلام حریق برای ایجاد ارتباط بین اجزای سیستم صورت می پذیرد که نصب حرفه‌ای سیم کشی برای قابلیت اطمینان و ایمنی سیستم بسیار مهم است.
- استفاده از کابل نسوز یا مقاوم در برابر آتش
- عبور کابل‌ها از داکت، سینی کابل، لوله برق یا کف کاذب
- گاهی شامل کنده‌کاری یا بازسازی مسیر هم می‌شود
۳. نصب تجهیزات
عواملی که بر نصب تجهیزات سیستم اعلام حریق تأثیر می‌گذارند مانند شرایط خاص محل از قبیل گرد و غبار، رطوبت و دما؛ ویژگی‌های ساختمان مانند اندازه، چیدمان و ... ، می توانند نصب را دشوار و پیچیده کنند. نصب تجهیزاتی مانند:
- دتکتورها (دود، حرارت، ترکیبی، گازی)
- شستی‌های اعلام دستی
- آژیر و فلاشرها
- پنل مرکزی
۴. برنامه‌ریزی و راه‌اندازی
برنامه‌ریزی و راه‌اندازی از مراحل پایانی پروژه است که پس از تأیید نهایی عملکرد سیستم، به کارفرما تحویل داده می شود.
- تست هر دتکتور و مسیر
- شبیه‌سازی آتش و بررسی عملکرد سیستم
- تنظیمات پنل و برنامه‌ریزی در سیستم‌های آدرس‌پذیر
۵. آموزش و تحویل پروژه
در این مرحله آموزش های لازم به افراد مربوطه داده می شود و سیستم به صورت رسمی به کارفرما تحویل و آماده بهره‌برداری می‌شود.
- آموزش پرسنل یا مدیر ساختمان برای کار با پنل
- تحویل مدارک و نقشه‌ها
- گرفتن گزارش تست و تأییدیه آتش‌نشانی
عوامل مؤثر بر هزینه نصب اعلام حریق در ایران
هزینه نصب سیستم اعلام حریق معمولاً بعد از خرید تجهیزات، بخش مهمی از اجرای پروژه است و با توجه به نوع ساختمان، سیستم و شرایط نصب، تغییر می کند. عوامل موثر بر هزینه نصب عبارتند از:
۱. نوع سیستم
با توجه به عملکرد متفاوت سیستم های متعارف و آدرس پذیر، قطعاً هزینه های متفاوتی هم خواهند داشت. سیستم
متعارف دارای نصب ساده‌تر، هزینه پایین‌تر و در مقابل سیستم
آدرس‌پذیر، نیاز به برنامه‌ریزی و کابل‌کشی دقیق دارد که هزینه بالاتر است.
۲. وسعت پروژه
وسعت پروژه هم عامل تعیین کننده ای در هزینه است. متراژ و تعداد طبقات ساختمان، تعداد زون‌ها یا لوپ‌ها از عواملی هستند که وسعت پروژه را تعریف می کنند.
۳. شرایط ساختمان، مهمترین فاکتور در هزینه نصب اعلام حریق در ایران
شرایط ساختمان از قبیل نوساز یا قدیمی بودن آن هم تأثیرگذار است. اینکه زیر ساخت ها مانند سینی کابل، لوله‌گذاری و مسیر سیم‌کشی آماده است یا باید آماده سازی انجام شود؟
۴. نیاز به سیم‌کشی
هنگام سیم کشی، مهم است که از چه نوع سیمی استفاده می شود. سیم های ضد حریق از سیم های معمولی گران تر هستند. همچنین اگر مسیر از قبل آماده نباشد، هزینه حفاری و داکت‌گذاری اضافه می‌شود.
۵. دستمزد نصاب و شرکت پیمانکار
شرکت‌های معتبر با تاییدیه آتش‌نشانی و تیم حرفه ای، هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.
فاکتورهای مهم در کاهش هزینه نصب سیستم اعلام حریق
با وجود همه ی مسائلی که گفته شد، اما مواردی هست که با در نظر گرفتن آن ها می توان تا حدودی هزینه نصب سیستم اعلام حریق را کاهش داد.
- حداقل از سه شرکت معتبر و مورد اعتماد، قیمت ها، شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش استعلام شود.
- بعضی شرکت‌ها پکیج کامل تجهیزات را همراه نصب ارائه می‌دهند که در نهایت ارزان‌تر از قرارداد جداگانه می‌شود.
- بهتر است قبل از شروع، برآورد متراژ سیم‌کشی و تعداد دقیق تجهیزات مشخص شود، چون بزرگ‌ترین عامل اختلاف در هزینه نهایی، همین موارد است.
- در پروژه‌های کوچک، سیستم متعارف معمولاً اقتصادی‌تر است. در پروژه‌های بزرگ یا حساس، آدرس‌پذیر لازم است.
- از ابتدا مسیر کابل‌کشی در طراحی در نظر گرفته شود، بازکردن دیوارها و ترمیم هزینه‌بر است.
- از کابل استاندارد ضدحریق استفاده شود؛ کابل های ارزان ممکن است در آزمون‌ها با مشکل مواجه شوند که در بلند مدت هم صرفه اقتصادی ندارد.
- قرارداد به صورت واضح و شفاف بسته شود (زمان پاسخ‌دهی سرویس، دوره بازرسی و …).
- برای ساختمان‌های نوساز، هماهنگی با برق کار جهت سیم‌کشی ساختمان از ابتدا هزینه اجرا را کاهش می‌دهد.
پروژه راه اندازی سیستم اعلام حریق در ایران چقدر هزینه دارد؟
جدول زیر، قیمت تجهیزات یا خدمات نصب سیستم اعلام حریق، سال 1404در ایران را نشان می دهد. قیمت ها به صورت بازه تعریف شده اند، زیرا با توجه به برند، کیفیت، متراژ و نوع ساختمان متغیر هستند.
|
تجهیز / خدمت
|
واحد |
بازه قیمت (تومان) |
توضیح |
| کنترل پنل متعارف |
هر دستگاه |
25.000.000-5.000.000 |
بسته به تعداد زون و برند
|
|
کنترل پنل آدرس پذیر
|
هر لوپ/دستگاه |
150.000.000 – 40.000.000 |
سیستم پیچیده‌تر و گران‌تر؛ مناسب ساختمان‌های بزرگ |
| دتکتور دود |
هر عدد |
2.000.000-350.000 |
برندها و حساسیت‌های مختلف
|
|
دتکتور حرارتی
|
هر عدد |
1.200.000-350.000 |
برای فضاهای مخصوص یا صنعتی |
| بیم دتکتور |
هر مجموعه |
40.000.000-6.000.000 |
سقف‌های بلند و سوله‌ها؛ گران‌تر ولی کارا
|
| شستی
(Manual Call Point)
|
هر عدد |
800.000-250.000 |
معمولاً در راهروها و نزدیک درب‌ها نصب می‌شود |
|
آژیر + فلاشر
|
هر عدد |
800.000-250.000 |
صدای هشدار و نشان نوری
|
| کابل‌کشی مخصوص اعلام حریق (شیلد‌دار) |
هر متر
|
60.000-24.000
|
اجرای حرفه‌ای و جنس کابل موثر است
|
|
نصب/اجرت هر قطعه (نصب دتکتور، شستی، آژیر و ...)
|
هر قطعه
|
1.200.000-250.000
|
بسته به سختی نصب و ارتفاع
|
|
طراحی نقشه و اخذ تأییدیه آتش‌نشانی
|
مترمربع یا پروژه‌ای |
2.000.000-275.000 برای هر مترمربع / (یا قیمت پروژه‌ای) |
بعضی پروژه‌ها قیمت بر حسب متراژ محاسبه می‌کنند |
| بازدید و کارشناسی اولیه |
هر بازدید |
1.500.00-500.000 |
بررسی محل قبل از برآورد نهایی
|
|
نگهداری سالیانه / بازرسی
|
قرارداد سالیانه |
معمولاً درصدی از ارزش تجهیزات |
سرویس، شارژ باتری، تست‌ها
|
لازم به ذکر است که بازه قیمت های ارائه شده در جدول با توجه به نوسانات بازار، ارز و شرایط واردات تغییر پذیر هستند.
جمع بندی
برآورد قیمت سیستم ایمنی و هزینه نصب اعلام حریق در ایران، اولین قدم برای تصمیم‌گیری آگاهانه است. با سرمایه‌گذاری در یک سیستم با کیفیت و
ارتقای امنیت حریق، نه تنها از ملک خود محافظت، بلکه ایمنی همه افراد داخل را نیز تضمین می‌کنید.
بودجه‌بندی پروژه اعلام حریق، ترکیبی از تجهیزات، نصب، طراحی، تست و نگهداری است؛ با سهم تقریبی ۴۰٪ تجهیزات، 3۰٪ اجرا و بقیه برای طراحی، تست و سرویس. نوع سیستم، برند، وسعت پروژه و الزامات آتش‌نشانی مهمترین عوامل تعیین کننده قیمت هستند.
