سیستم‌های اعلام حریق برای محافظت از جان و مال افراد بسیار مهم هستند. هدف از وجود این سیستم‌ها تشخیص زود هنگام حریق و آگاه کردن افراد است که اغلب به طور خودکار به خدمات اضطراری می پردازند. بنابراین جنبه های کلیدی سیستم ها و تجهیزات اعلام حریق و اهمیت آن ها برای ایمنی در برابر حریق بررسی می شود.
تجهیزات اعلام حریق چیست؟
اولین قدم در مقابله با هر خطری، آگاهی از آن است. تجهیزات اعلام حریق راه حل مناسبی برای اطلاع رسانی در مورد وقوع آتش سوزی می باشد. اگر آتش سوزی به موقع گزارش شود، شانس به حداقل رساندن هزینه ها بسیار افزایش می یابد.
به طور کلی یک سیستم
اعلام حریق دارای چندین دستگاه است که به هم متصل شده و دود، آتش، مونوکسید کربن و سایر شرایط اضطراری را تشخیص داده و از طریق تجهیزات صوتی و تصویری به افراد هشدار می دهند.
هر فضایی که احتمال آتش سوزی در آن وجود دارد نیاز به سیستم اعلام حریق دارد که از تجهیزات اعلام حریق تشکیل شده باشد. سیستم اعلام حریق دارای قطعات مختلفی می باشد که باید توسط متخصصین این حوزه تهیه و استفاده شود. در هر ساختمان با توجه به نوع کاربری، مصالح موجود در محیط، مساحت محیط، ارتفاع سقف و ... سیستم اعلام حریق مناسب طراحی و اجرا می شود.
سیستم اعلام حریق ساختمان
سیستم اعلام حریق از حسگرهای حریق مانند دتکتورهای دود و حرارت تشکیل شده است که در سرتاسر ساختمان قرار دارند و توسط کابل های مخصوص به کنترل پنل متصل می شوند. پنل به مجموعه ای از آژیرها یا بلندگوها متصل می شود که آلارم هشدار دیداری و شنیداری را در ساختمان و مناطق اطراف آن ارائه می دهد.
اجزای سیستم اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق تجاری و صنعتی از پنج قسمت اساسی تشکیل شده است که یک سیستم اعلام حریق کامل را تشکیل می دهد و شامل موارد زیر می باشد:
- پنل کنترل اعلام حریق
- دستگاه های راه اندازی
- دستگاه های اطلاع رسانی
- منبع تغذیه اولیه
- منبع تغذیه پشتیبان
انواع تجهیزات سیستم اعلام حریق
یک سیستم اعلام حریق دارای تجهیزات مختلفی است که با چیدمان درست این تجهیزات در کنار هم و جای مناسب، یک سیستم اعلام حریق مطمئن خواهیم داشت. این تجهیزات شامل موارد زیر است:
- ایستگاه مرکزی
- انواع دتکتورها
- پایه دتکتور
- انواع شستی ها
- دستگاه های اطلاع رسان و هشدار
- آژیرها
- دستگاه تلفن کننده اعلام حریق
- چراغ ریموت
- مرکز تکرار کننده
پنل اعلام حریق
ایستگاه مرکزی برای نظارت بر اعلام حریق در نظر گرفته شده است و پنل کنترل اعلام حریق (FACP) در این ایستگاه قرار دارد که نظارت 24 ساعته بر سیستم های اعلام حریق، دتکتورها و سایر سیستم های ایمنی را فراهم می کند. پنل اعلام حریق جزء کنترل کننده یک سیستم اعلام حریق است. این پنل، اطلاعات را از دستگاه‌هایی که برای شناسایی و گزارش آتش‌سوزی طراحی شده‌اند دریافت می‌کند.
پس از دریافت اطلاعات، یکپارچگی عملیاتی آنها را نظارت و به صورت خودکار تجهیزات را کنترل می کند. سپس انتقال اطلاعات لازم برای آماده‌سازی تأسیسات برای آتش‌سوزی را بر اساس یک توالی از پیش تعیین‌شده فراهم می‌کند.
این پنل همچنین ممکن است انرژی الکتریکی را برای عملکرد هر دستگاه آغازگر مرتبط، دستگاه اعلان، کنترل، فرستنده یا رله تامین کند. چهار نوع اصلی از پنل ها وجود دارد: پنل های کدگذاری شده، پنل های کانونشنال، پنل های آدرس پذیر و سیستم های چندگانه.
دتکتور اعلام حریق
دتکتور اعلام حریق دستگاهی است که با وجود حسگر می تواند آتش سوزی را تشخیص دهد و سیگنالی را به مدار هشدار بدهد. دتکتورها، دستگاه های آغازین برای شروع فرآیند اعلام حریق هستند. انواع مختلفی از دتکتورها وجود دارد که با توجه به نوع عملکرد متفاوت آن ها، برای مکان های با کاربری های گوناگون در نظر گرفته می شوند. در ادامه به معرفی انواع دتکتور می پردازیم:
- دتکتورهای دود: این دتکتورها به دود حساس هستند و دو دسته دتکتور دودی فتوالکتریک و یونیزاسیون را شامل می شوند.
- بیم دتکتور: نوع لیزری از دتکتور دود است که دتکتور دودی خطی هم نامیده می شوند.
- دتکتور مکنده هوا: این دتکتور هوای اطراف را مکش و آنالیز می کند، به این ترتیب ذرات دود را تشخیص می دهد.
- دتکتورهای حرارت: این دتکتور به گرما یا حرارت حساس است و دو نوع دتکتور ثابت و افزایشی را شامل می شود.
- دتکتورهای ترکیبی: این دتکتور به صورت ترکیبی به دود و حرارت حساس است. هر کدام از حسگرهای دود یا حرارت، وجود دود یا گرما را حس کنند دتکتور فعال می شود.
- دتکتورهای گاز: این دتکتور به وجود گازهای خطرناکی مثل دی اکسید و مونوکسید کربن واکنش نشان می دهد.
- دتکتور شعله: این دتکتور حساس به نور شعله آتش است و دو نوع شعله ای مادون قرمز و ماوراء بنفش را شامل می شود.
شستی اعلام حریق
شستی اعلام حریق (MPC) یک دستگاه الکترومکانیکی است که ممکن است بخشی از یک سیستم تشخیص و اعلام حریق، سیستم هشدار اضطراری یا سیستم کنترل دسترسی در یک ساختمان یا سازه باشد. یک شستی به صورت دستی توسط فرد فعال می شود تا سیگنال هشدار را راه اندازی کند. شستی های اعلام حریق هم از دستگاه های آغازین برای شروع فرآیند اعلام حریق هستند که با فشردن آن ها اعلام حریق رخ می دهد. شستی ها در دو نوع شستی ریست پذیر یا فشاری و شستی با شیشه شکستنی موجود هستند.
آژیر
آژیرهای آتش نشانی محصولات ایمنی حریق هستند که به طور خاص برای به صدا درآوردن هشدار و اطلاع رسانی در مواقع اضطراری مرتبط با آتش سوزی طراحی شده اند. آژیرها در دو نوع فقط شنیداری یا شنیداری و دیداری موجود هستند که نوع شنیداری و دیداری به آژیر فلاشر موسوم است.
دستگاه تلفن اعلام حریق
تلفن آتش نشانی یک دستگاه الکترونیکی است که شماره های اضطراری به حافظه آن سپرده می شود و هنگام وقوع آتش سوزی به طور خودکار با این شماره ها تماس برقرار می شود.
این دستگاه ها ارتباط دو طرفه را بین افسران آتش نشانی یا کسانی که مسئول تخلیه یک ساختمان در شرایط اضطراری هستند امکان پذیر می کند. آنها ارتباطات ضروری را برای کسانی که تحت کنترل هستند فراهم می کنند.
چراغ ریموت
چراغ ریموت یک نوع هشدار دیداری است، این چراغ هشدار حریق با شدت نور طبق استانداردهای معتبر و با رنگ خاص برای آگاهی افراد حاضر در محیط حفاظت شده استفاده می شود. چراغ ها و نشانگرهای اعلام حریق باید نزدیک یا بالای درب ورودی محل نصب شوند.
پایه دتکتور
جهت نصب دتکتور به پایه دتکتور نیاز است. پایه دتکتور در محل مورد نظر نصب می شود سپس سیم کشی های لازم انجام شده و دتکتور روی این پایه قرار می گیرد.
مرکز تکرار کننده
این مرکز شامل یک دستگاه یا پنل سیستم اعلام حریق است که به صورت مکرر اعلام حریق و خرابی های سیستم را نمایش می دهد. نصب این پنل در فاصله دور از کنترل پنل انجام می شود با فعال شدن هشدار حریق، مرکز تکرار کننده هم هشدار می دهد.
قیمت تجهیزات اعلام حریق
در دنیای امروز، ایمنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین داشتن یک استراتژی برای محافظت از جان و دارایی لازم است که بخش حیاتی این استراتژی شامل یک سیستم اعلام حریق با تجهیزات مناسب است.
از نوع و تعداد دستگاه ها گرفته تا پیچیدگی نصب و ویژگی های پیشرفته، هر یک از جنبه ها در تعیین قیمت کلی نقش دارند. موارد زیر از عواملی هستند که بر هزینه این تجهیزات تأثیر می‌گذارند.
- نوع سیستم انتخابی: انواع مختلفی از سیستم ها برای نیازهای مختلف وجود دارد که بسته به نوع سیستم و تجهیزات آن، هزینه لازم برای پیاده سازی متفاوت خواهد بود.
- وسعت پوشش سیستم: تعیین قیمت یک سیستم اعلام حریق به منطقه تحت پوشش آن بستگی دارد.
- هزینه های نصب، تعمیر و نگهداری و بازرسی مکرر: علاوه بر هزینه نصب یک سیستم اعلام حریق، هزینه های مداوم برای نگهداری و بازرسی تجهیزات وجود دارد. بررسی و نگهداری منظم سیستم این اطمینان را می دهد که سیستم به خوبی کار می کند.
- تاثیر تولید و کیفیت سیستم بر هزینه: ساخت و کیفیت تجهیزات سیستم اعلام حریق نیز بر هزینه ها تأثیر می گذارد. سازندگان معتبر اغلب سیستم هایی دارند که دارای عملکرد بهتری هستند، عمر طولانی تری دارند و با اطمینان کار می کنند.
قیمت سیستم اعلام حریق خانگی
هزینه یک سیستم اعلام حریق خانگی بسته به عوامل مختلفی مانند اندازه و نوع ساختمان، نوع سیستم و انتظار ما از آن، تجهیزاتی که نصب می شود،کیفیت قطعات و الزامات نصب، همچنین سرویس و نگهداری آن می تواند بسیار متفاوت باشد.
تجهیزات جانبی سیستم اعلام حریق
یک سیستم اعلام حریق ساختمان برای عملکرد مناسب به اجزا و تجهیزات مختلفی نیاز دارد. برخی از تجهیزات از جمله کنترل پنل، دتکتورها، شستی و آژیرها و ...، قسمت های اصلی این سیستم را جهت تشخیص و اعلام حریق تشکیل می دهند.
با توجه به نیازهایی که یک سیستم اعلام حریق دارد ممکن است لوازم و تجهیزات جانبی هم جهت بهبود عملکرد سیستم مورد نیاز باشد که استفاده از این لوازم توصیه می شود.
به عنوان مثال تجهیزات جانبی که برای پنل اعلام حریق در نظر گرفته می شود یا هنگام نصب اعلام حریق ممکن است وجود تجهیزات جانبی لازم باشد.
